1.Pangertene Cerkak
Cerkak yaiku crita ganjaran
kang ngandharake sarining kedadeyan saka wiwitan tumekaning pungkasan. Wose
kang perlu ana ing sajroning cerkak yaiku, mbeberake kedadeyan kanthi cekak
nanging wis bisa dudut ati.
Titikane Cerkak:
1.
Reroncening crita mung siji
2.
“perwatakan” paraga digambarake kanthi cekak.
3.
Dredah sajroning cerkak ora marakake nasib
para paragane owah.
4.
Amung ana siji prastawa kang nguwasani dalan
critane.
5.
Cerkak asifat reka-reka/fiktif
6.
Cerkak asifat naratif/andharan
2. Unsur-unsur instrinsik karya sastra
a.
Irah – irahan : gambaran saka isi
b.
Tema : lanjering prekara utawa ide pokok
1)
Bisa diandharake kanthi eksplisit (transparan,
melok) bisa diandharake kanthi implisit (tersirat)
2)
Wujude tema werna-werna, bisa diandharake
lewat irah-irahan, gambaran latar, paraga utawa dialog antaraning paraga.
c.
Paraga : kanggo nglakokake dalane crita
1.
Paraga ana kang nduwe watak becik diarani Protagonis.
2.
Paraga kang nduwe watak ala diarani Antagonis.
d.
Latar : sakabehe katrangan, panuduh, sing ana
sesambungane karo wektu, swasana lan panggonan ing sajroning crita.
1.
Latar sosial ngenani status sosial ing
pegawean paragane manut urutane
-
Paraga kanthi latar sosial cendhek
-
Paraga kanthi latar sosial sedheng
-
Paraga kanthi latar sosial dhuwur
2.
Latar panggonan, umpamane;
-
Latar desa
-
Latar Kutha
-
Latar nganggo panggonan liyane, upamane sawah,
laut, sekolahan. lsp
3.
Latar wektu, umpama
-
Sesuk, awan, sore, wengi
-
Dina, minggu, wulan, taun
-
Ananging ana uga latar wektu kang ora
disebutake kanthi cetha, kaya sawijining dina, satengahe wengi .lsp
e.
Alur : ngawujudakake reroncen sebab musabab
kang mbangun crita
Adhedasar “kriteria” watara wektu, alur
dibedakake dadi loro, yaiku alur maju (progresif) lan alur mundur (regresif,
flash back)
f.
Amanat : piweling saka pangripta kanggo
pamaose
Weling kang dikarepakake yaiku bisa awujud piwulang becik lan ala, ngenani
sesambungane manungsa karo sapadhane, Gusti Allah utawa karo awake dhewe.
Cerkak
iku kalebu kasusastran Jawa anyar. Ngrembakane cerkak watara taun 1950-1970an.
Pangriptane
cerkak bisa kaperang dadi:
a.
Jaman sadurunge perang kamardikan, kayata;
Tjoethil, Mas Krendhadigdaja, Sri Melati,
Zilvervos.
b.
Jaman kamardikan Indonesia
St. Lesmaniasita, Any Asmara, Esmiet, Suparto
Broto, Sudharma KD
c.
Taun 1960-1970an
Widi widayat, Tamsir as, Jayus pete, Ariesta
Widya.
3. Sinopsis
Sinopsi yaiku ringkesan crita saka alur kang dawa dadi
cerkak nanging bisa jlentrehake crita sakabehe. Nalika bakal nulis synopsis,
bab-bab kang kudu digatekake yaiku:
·
Tema : gagasam pokok uataw pokok crita
·
Latar : papan lan wektu dumadine prastawa
·
Alur : lakuning crita
·
Penokohan : paraga crita
Saka
katrangan kasebut banjur bisa digawe sinopsi
No comments:
Post a Comment