Cerkak Basa Jawa

Bocah desa

dening: Joko karyanto

            Kaya dene kabeh manungsa kang urip ing alam donya. kabeh mesti wae kepingin duweni urip kang becik, miturut kekarepane. semono uga aku, uga kepingin duweni gawean kang "asile" akeh, nanging uga halal. sabubare lulus SMA taun 2005 aku banjur daftar kuliah, sakjane wiwit cilik aku ora duwe pengangen-angen bisa kuliah, kejaba kahanan wong tua sing pas-pasan, ana ing desaku ora ana sejarahe cah kuliahan. sakjane aku kepengen dadi polisi kaya dene masku kang saiki tugas ing Polda Mataram. 

             Nanging bola-bali kahanan wong tua kang pas-pasan mau tak wurungke niatku kasebut.

nerusake kuliah iku uga ana syarate, yaiku ragat kuliah kang murah, mula gelem ora gelem aku kudu klebu Universitas Negeri, amarga ragate kang luwih murah tinimbang Universitas swasta. Banjur aku melu ujian mlebu kang jaman semana kondange jeneng SPMB(seleksi penerimaan mahasiswa baru. 

            Mulane jurusan kang tak pilih nomer siji yaiku ekonomi merga jaman SMA rada mletik babagan pelajaran ekonomi, nanging kang lik'u aku malah diunek-uneke. jenenge Warsono deweke wis dadi guru PNS, ing sawijining SMP ing daerahku. deweke dangu....kowe ki jupuk jurusan ekonomi ki suk nak lulus arep nyambut gawe apa? 

 lha....rumangsamu kowe ki anake pengusaha apa piye? bar lulus isa nerusake usahane wong tua....

Aku mung meneng, senajan lara ati iki, pancen aku wonge gampang nesu apa maneh nak gegayutan karo wong tua.  

            Aku ki kalebu bocah kang ora tau dolan, dadi ora ngerti ngendi paran. Arep daftar ya bingung banjur takon marang tukang kebon sekolahku. Jenenge mas Min. Mas.....seumpami ajeng teng kampus Solo niki lewat pundi lan numpak bis napa?

Mas Min:"ya...kowe saka kene numpak bis Pusaka, banjur mudun terminal terus numpak bis jurusan Melur...nanging aja nganti kleru numpak lho...aja-aja kowe ngko kleru bis lewat mburi kampus. Numpako bis sing lewat ngarep kampus yo...!"

            Karo rada wedi banjur aku mangkat lan numpak bis kaya dene kang dikandani Mas Min mau. Senajan kalebu kutha gedhe nanging wong-wongane gampang tetulung kaya padatan wong Jawa liya. Sidane aku teka ing kampus kang dituju.

Tekan ngarepan, aku bingung meneh....merga ambane papan panggonan kasebut. Tanpa takon sapa-sapa aku mung mlaku melu wong-wong liya kang ana kono, jaman semana isih akeh kang mlaku kaya aku. sidane teka tenan ing kantor kang jenenge kantor Rektorat papan kanggo daftar. Uyel-uyelan karo pendaftar liyane kang jumlahe mbuh....pira. Saking akehe ngasi ora keitung.

Karo nunggu pengumuman seleksi Administrasi saben dinane aku mung neng ngomah, pisan pindho dolanan bal-balan utawa poli ing kampung.

            Banjur ana pengumuman wektu lan papan panggonan kanggo tes SPMB. Ndilalahe wae aku entuk papan kang ora tak ngerteni meneh, tak goleki meneh karo ponakanku sing jenenge Sugiyanto. Kebeneran wae bocahe ki senengange dolan. Jare jenenge bis-bisan...hehe.

Jaman sekolah ponakanku iki senengane mbolos, lan dolan tekan ngendi-ngendi. sekolah ing kutha pelajar nanging ngerti ngendi-ngendi kayata Solo, Boyolali lsp.

nanging merga kuwi malah dadi berkah kanggo aku saka deweke aku diterake papan panggonan kanggo tes SPMB. yen digagas ngono....merga tumindak alane ponakanku aku bisa teka ing papan tes. hehe.....

            Wektu tes kang ditunggu wis teka, esuk-esuk aku wis digugah dening simboku. le....le....ayo tangi ndang adus kana. lan dicepake apa kang dibutujke. banjur aku tangi lan tumuju ing sumur timbang sebelah omah. Pancen nalika semana keluargaku ora duwe sumur, dadi menawa adus utawa godog banyu, yo....kudu ngangsu disik.

            Simboku kalebu wong tua kang tanggung jawab, senajan galak nanging piyambake arang banget dukani anak-anake, mula yo dikulinani karo anak-anake. Beda karo bapak, piyambake galak lan gelem nyabet. aku tau pisan disabet merga telat anggonku adus sakdurunge mangkat sekolah.nanging senajan galak piyambake asline becik lan gemati marang anak-anake.

 Sawise adus lan dandan, aku banjur mangkat numpak bis. lan teka ing papan tes disik dewe. pancen babagan mlebu sekolah aku kalebu bocah sregep lan ora tau bolos sekolah. tekan kono ketemu karo wong Purworejo jenenge Fajar, batinku Purworejo ki ngendi....ngono. Karo nunggu wektu tes aku lan Fajar guneman ngalor-ngidul gayeng kae. Fajar wonge apikan lan uga duwe unggah-ungguh kang becik, kuwi ketitik saka gunemane kang migunakake basa Krama, semono uga aku saking kebiasaan neng ngomah basa karo wong tua, aku uga kalebu bocah kang bisa basa krama.

             Sawise tes, aku lan Fajar banjur mulih lan salaman merga wong loro wis pada ngerti patemon iki mung sepisan lan pungkasa. Ya...bener nganti seprene aku lan deweke ora ketemu. Embuh sidane deweke ketampa apa ora aku ya....ora ngerti.

            Pengumuman kang ditunggu tumeka ing wektu. Pengumuman kasebut diumumake lewat koran lan media online, gegandengan aku ki wong desa..lan ora ngerti apa kuwi internet. Sidane aku tuku koran,rasa deg-deganku kaya dene wong bar mlayu adoh. Tak goleki bola-bali tak urutke alon-alon. Nanging jeneng lan nomer ujianku ora ana ing koran kasebut. Rasa deg-degan mau saya banter, kepriye iki nak ngasi ora ketampa. Banjur arep neng ngendi? Nak nyambut gawe arep nyambut gawe apa. Nak dadi nglamar polisi bapak ora duwe duit. Wis....saya mumet lan bingung pikiran iki.

            Kejaba lewat koran lan internet pengumunan kasebut uga diumumake lewat koran utawa brosur kang ditokake kantor SPMB. Banjur kanggo mestekake aku sidane mangkat neng kutha tumeka ing kana aku langsung tumuju kantor kasebut, kang durung tak mengerteni papan panggonane banjur takon karo pak satpam kang becik.

"Pak satpam badhe badhe tanglet, kantor SPMB pundi nggih?"

"oh...mrika mas ngajengan nika nggih...." Kebeneran wae panggonane ora adoh karo pos satpam.

Banjur matur karo petugase, "Pak....nyuwun pengumuman SPMB"

"Iya...mas....ini" cekak anggone nyauri!

 kanthi alon-alon lan deg-degan tak buka pengumuman kasebut, tak goleki jeneng utawa nomer ujianku. eh....pancen wis kersane Gusti Allah. Jenengku ana...tak genahke meneh, tak cocoke karo nomerku samarku nak beda. kabeh pada karo identitasku. Kanthi rasa seneng lan sajak bingung aku mulih, ing dalan pengumuman kasebut tak waca, kaya-kaya meh tak kandakake karo kabeh penumpang kang ana ing bis.Nanging sabanjure kuwi aku ya....bingung. Iki arep tak teruskake apa ora, amarga ngerteni kahanan wong tua kang pas-pasan kaya mengkana, apa ya....isa ngragati kuliahku. Tekan ngomah banjur aku matur karo simboku, lan jaluk piweling.

 "mbok...niki kula ketampi kuliah, kinten-kinten pripun dilajengke napa boten?

"tanpa mikir dawa simbok ngendika " ya....terusna to...le, masalah ragad ben dipikir bapakmu"

"lha bapak mangkih purun boten?"

"ya...mestine gelem to...le" wangsulane simbok, alon.

"wis...kowe rasah mikir bab kuwi, mengko lak isa"

bapak banjur kondur saking saben, lajeng dicanteni dening simbok.

"pak....iki tole ki....ketampa kuliah ing negeri, lha kira-kira diterusake apa ora? iki bocahe takon"

"weh....ketampa le...? lha kowe jupuk apa?

"nggih pak, kula mendhet basa Jawi, amargi niki sekolah sederajat SMA pelajaran basa Jawa diwontenake, dados benjang mesti betahaken guru kang katah" wangsulanku.

"Ywis....nak ngono, terusna kowe kuliahe, masalah ragad ngko tak pikire karo mbokmu"

            Kocape, aku ketampa ing Fakultas Sastra lan Senirupa salah sijining universitas negeri kang kondang ing kutha Solo. aku jupuk jupusan sastra daerah utawa basa jawa.sakjane ngono aku ki kalebu siswa kang ora mudeng babagan ngelmu jawa, bisaku olahraga. nanging merga welinge guruku kang tak anggep guru becik lan gemati marang aku disaranke milih jurusan kang gampang dileboni, salah sijini basa jawa. kuliah alhamdulliah cukup lancar, tahun kapisan aku mangkat numpak bis, sakbubare kuwi aku jaluk pit montor kang dadekake rasa gela tekan seprene, merga mung mikirke senenge awak aku mikir kahanan wong tua kang pas-pasan.Nanging kabeh mau bisa tak bayar, merga aku lulus rada cepet lan ora mbeling kaya dene kahanan bocah jaman saiki.